Łysienie anagenowe (łac. anagen effluvium, AE) obejmuje stany związane z rozlaną utratą włosów znajdujących się w czynnej fazie wzrostu, czyli anagenu. Do tej grupy chorób zalicza się łysienie wywołane czynnikami uszkadzającymi (najczęściej cytostatykami, naświetlaniami, chemicznymi czynnikami toksycznymi), loose anagen hair syndrome i zespół krótkiego anagenu. Niektórzy autorzy do tego spektrum włączają też tzw. alopecia areata incognita.

Objawy
W przypadku łysienia indukowanego cytostatykami, nagła rozlana utrata włosów następuje zazwyczaj po 1-3 tygodzniach od pierwszego podania leku. Łysienie obserwuje się u ok. 65% osób otrzymujących leczenie cytostatyczne i jest często mniej nasilone w przypadku monoterapii niż leczenia dwoma lub więcej lekami. Łysienie anagenowe o mniej burzliwym przebiegu obserwuje się w przypadku przyjmowania przez pacjentów leków które mniej drastycznie ingerują w cykl włosowy (m.in.retinoidy, fluoksetyna, karbamazepina). Łysienie anagenowe związane z nieprawidłowym “zakotwiczeniem” włosów anagenowych (tzw. loose anagen syndrome) daje obraz, które według pacjentów “nie rosną”. Zespół ten najczęściej dotyczy małych dziewczynek (w wieku 1-6 lat). Takie same skargi i zbliżony obraz kliniczny obserwuje się u osób z tzw. zespołem krótkiego anagenu.

Przebieg choroby
W przypadkach AE związanych z ekspozycją na chemioterapeutyki, leki, czynniki toksyczne, można spodziewać się odrostu włosów po ustaniu działania czynnika. Odrastające włosy mogą być inne niż te rosnące przed ich wypadnięciem, często różnią się tendencją do skręcania, mogą też mieć lekko inną barwę.

Rozpoznanie
Rozpoznanie łysienia anagenowego związanego z cytostatykami zazwyczaj nie nastręcza kłopotów, gdyż pacjenci podają w wywiadzie podają, że otrzymują leczenie cytostatyczne/ przeciwnowotworowe. Trichoskopia jest bardzo pomocna w przypadku różnicowania pozostałych wcześniej wymienionych jednostek chorobowych.

Leczenie
W przypadku łysienia wywołanego związkami toksycznymi, należy przede wszystkim dążyć do eliminacji czynnika sprawczego. Istnieją próby zapobiegania łysieniu anagenowemu związanego z chemioterapeutykami przez aplikowanie systemów chłodzących skórę owłosioną głowy, co redukuje ekspozycję mieszków włosowych na cytostatyki.