Łysienie czołowe bliznowaciejące (ang. frontal fibrosing alopecia, FFA) to schorzenie opisane przez Stevena Kossarda w 1994 r. Częstość występowania tej choroby jest trudna do określenia, jednak wykazuje tendencję wzrastającą. Wielu autorów uznaje FFA za odmianę LPP (liszaja płaskiego mieszkowego). Bliznowacenie jest zejściem zapalenia limfocytarnego prowadzącego do trwałego uszkodzenia mieszków.

Objawy
Choroba najczęściej dotyka kobiety w wieku pomenopauzalnym. Wśród pacjentów z FFA odsetek mężczyzn nie przekracza ok. 8%, zaś procent kobiet przed menopauzą sięga 2%. Głównym objawem jest powolne przesuwanie się linii włosów w obrębie czoła i skroni ku tyłowi. Niekiedy ten sam proces obserwuje się w okolicy ciemieniowej. Częstym objawem towarzyszącym jest przerzedzenie brwi (zwłaszcza ich części bocznych) i włosów w innych lokalizacjach (pachy, pachwiny, rzadziej kończyn). Czasami obserwuje się pojedyncze włosy rozproszone na skórze poprzednio owłosionej. W obrębie nowotworzącej się linii włosów nie obserwuje się włosów meszkowych, niekiedy widać rumień skóry. U części osób z FF na twarzy występują nieduże czerwone grudki, odbierane niekiedy jako szorstkość skóry.

Przebieg choroby
Początek choroby bywa niekiedy trudno zauważalny dla pacjenta, a dopiero istotne przesunięcie linii włosów jest powodem szukania porady dermatologa. Choroba ma charakter powolnie postępujący, tempo przesuwania się linii owłosienia waha się 0,3-1,7 mm na miesiąc. Przerzedzenie włosów w obrębie brwi zaczyna się od części bocznych i postępuje ku środkowi, nierzadko prowadząc do całkowitej utraty brwi. Łysienie czołowe bliznowaciejące jest nieodwracalne.

Rozpoznanie
Rozpoznanie jest ustalane na podstawie obrazu klinicznego i badania trichoskopowego.

Leczenie
Leczenie choroby jest trudne, niekiedy stosuje się preparaty retinoidów uzyskując stabilizację (zatrzymanie) procesu chorobowego.