Łysienie telogenowe (łac. telogen effluvium, TE) opisane 1961 przez Klingmana w rzeczywistości obejmuje szerokie spektrum sytuacji klinicznych, w których obserwuje się uogólnioną utratę włosów znajdujących się w fazie telogenu (spoczynku). Wyróżnia się ostre i przewlekłe łysienie telogenowe (chronic telogen effluvium, CTE).

Objawy
W przypadku ostrego łysienia telogenowego, wypadanie włosów dotyczy wszystkich okolic, jednak dla pacjentów najbardziej widoczne jest łysienie w okolicach czołowych. Początek choroby jest nagły i następuje po 1-6 miesiącach po zadziałaniu bodźca powodującego jednoczasowe wejście wielu włosów w fazę telogenu. Do opisanych czynników wywołujących TE należą: choroby przebiegające z wysoką gorączką, zabiegi operacyjne, stres psychologiczny, ciąża, zaburzenia funkcji tarczycy, zakończenie leczenia estrogenami, niezbilansowane jakościowo niskokaloryczne diety (drakońskie diety), niedobór żelaza, leki (β-blokery, antykoagulanty, retinoidy, kabamazepina, szczepionki), choroby skóry głowy (łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry głowy) oraz ekspozycja na ultrafiolet. Łysienie telogenowe może występować przewlekle i uznawane jest za oddzielną jednostkę chorobową. Przewlekłe TE może być pierwotne lub występować wtórnie do zaburzeń ogólnoustrojowych takich jak niedożywienie, niewydolność nerek lub wątroby, tocznia układowego rumieniowatego lub zakażenia wirusem HIV. Klinicznie, przewlekłe TE objawia się rozlaną utratą włosów telogenowych dotyczącą całej skóry owłosionej głowy i utrzymującą się dłużej niż 6-8 miesięcy.

Przebieg choroby
W przypadku ostrego łysienia telogenowego obserwuje się nagłe rozlane niekiedy masywne wypadanie włosów, po którym następuje samoistny odrost włosów w ciągu 4-6 miesięcy. W wielu przypadkach poprawa następuje samoistnie. Nie dochodzi do całkowitego wyłysienia. W przypadku przewlekłego łysienia telogenowego wypadanie włosów utrzymuje się dłużej niż 6-8 miesięcy. W wywiadach pacjenci często podają wieloletnie łysienie z okresami nasileń i popraw. Niekiedy utracie włosów może towarzyszyć postępujące cieńczenie łodyg włosów, dotyczące wszystkich okolic głowy oraz objawy subiektywne pod postacią nadwrażliwości lub bolesności skóry głowy. CTE nie prowadzi do całkowitego wyłysienia.

Rozpoznanie
Rozpoznanie opiera się na szczegółowo przeprowadzonym wywiadzie i analizie obrazu klinicznego. Poza badaniem trichoskopowym pomocne jest wykonanie trichogramu.

Leczenie
W terapii TE dąży się do eliminowania czynników wywołujących endokrynopatii, zaburzeń metabolicznych, niedoborów, leków wywołujących TE). W leczeniu stosuje się zewnętrznie glikokortykosteroidy .